تجارت یک سیاست اقتصادی است که به کاهش موانع تجاری بین کشورها، از جمله گمرکی و تعرفه‌های دیگر، می‌پردازد. این سیاست به منظور افزایش جریانات تجاری، رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری اقتصادی ترویج می‌شود. تجارت آزاد امکان دسترسی به بازارهای جهانی را برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان فراهم می‌کند و باعث افزایش رقابت، کیفیت محصولات و کاهش قیمت‌ها می‌شود. این سیاست می‌تواند برای کشورها فرصت‌های اقتصادی جدید ایجاد کرده و رشد اقتصادی پایدار را تقویت کند. هرچند تجارت آزاد مزایا و فرصت‌های زیادی دارد، اما نقدها و انتقاداتی نیز وجود دارد. برخی از افراد معتقدند که این سیاست می‌تواند به تضعیف بخش‌هایی از اقتصاد و افت کیفیت زندگی در برخی از کشورها منجر شود.به طور کلی، تجارت آزاد یک موضوع پیچیده است که نیاز به توازن مناسب بین مزایا و محدودیت‌ها دارد.
صفر تا صد تجارت و بازرگانی خود در روسیه را به تیم حرفه ای روسیار بسپارید ، روسیار با استقرار در 23 شهر در روسیه پشتیبان فنی و حقوقی شما در روسیه
تلفن مشاوره رایگان 28428987-021
مفهوم تجارت آزاد
تجارت آزاد مدلی از تجارت است که در آن کالاها و خدمات بدون محدودیت‌های دولتی، بین یا درون کشورها انتقال می‌یابد. این محدودیت‌ها شامل مالیات و تعرفه است. تفاوت تجارت آزاد با دیگر روش‌های تجارتی این است که تخصیص کالا در میان کشورهای تجاری بر اساس قیمت‌های مصنوع صورت می‌گیرد که ممکن بازتاب واقعی عرضه و تقاضا باشند. موافقتنامهٔ تجارت آزاد یکی از عناصر کلیدی مناطق تجارت آزاد است. بازار آزاد همان اقتصاد آزاد است که در آن خریداران و فروشندگان بدون هیچ قید و شرطی از لحاظ قیمت و مقدار باهم معامله می‌کنند و هیچگونه اجباری در خرید و فروش نیست. دولت افراد را آزاد گذاشته و تولیدکنندگان به خواست و رضایت خود به تولید می‌پردازند، و دولت هیچگونه مداخله‌ای برای تعین قیمت و مقدار محصول تولیدی نمی‌کند. بازار آزاد یکی از اساس‌های مکتب کلاسیک یا لیبرالیسم در اقتصاد است.
پیشینه تجارت آزاد
در گذشته بازرگانی میان ملل مختلف بر اساس سیاست موازنه اقتصادی انجام می‌شده‌است. دیوید ریکاردو و آدام اسمیت از جمله نخستین اقتصاددانان مخالف سیاست موازنه بازرگانی بودند. به عنوان مثال آدام اسمیت بر این اعتقاد بود که تجارت آزاد دلیل شکوفایی تمدن‌هایی نظیر مصرباستان بود. بسیاری از لیبرالها در بریتانیا، به ویژه در سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ (به عنوان مثال، جان استوارت میل) و همچنین در قرن بیستم در ایالات متحده (به عنوان مثال کوردل هال)، بر این باور بودند که تجارت آزاد مروج صلح است. رفته‌رفته و با توجه به این اعتقادات، کشورها به سوی الگوی تجارت آزاد حرکت کردند.
نظریه آدام اسمیت
ارزش تجارت آزاد ابتدا توسط آدام اسمیت مشاهده شد و او اولین کسی بود که به این نظریه پرداخت. او اظهار داشت:شعار هر نان‌آور دوراندیشی این است که هرگز سعی نکن چیزی را که هزینه ساخت آن در خانه از هزینه خرید آن بیشتر است در خانه تولید کنی… اگر یک کشور خارجی بتواند کالایی را ارزان‌تر از آنچه خودمان می‌توانیم تولید کنیم به ما عرضه کند، بهتر است آن کالا را وارد کرده و بر تولید کالاهایی که در آنها مزیت داریم، متمرکز شویم.
اکثر افراد این استدلال را می‌پذیرند؛ اما آنها نگران این هستند که اگر یک کشور دیگر، مثلاً چین، بتواند همه چیز یا تقریباً همه چیز را ارزان‌تر از آنها تولید کند، چه اتفاقی روی خواهد داد. آیا در این صورت تجارت آزاد چین با آمریکا به بیکاری کارگران آمریکایی که خود را ناتوان از رقابت با نیروی کار ارزان‌تر چینی می‌بینند، منجر نخواهد شد؟ پاسخ این سؤال منفی است. دیوید ریکاردو در سال ۱۸۱۰ دلیل این امر را به خوبی توضیح داد.
معایب تجارت آزاد
نسبت هزینه‌های تجارت آزاد در مقابل منافع و سود آن در بین دانشگاهیان مورد بحث است. همچنین صنایع داخلی اغلب از تجارت آزاد به دلیل کاهش سود خود و بیشتر شدن سهم کالاهای وارداتی با قیمت پایین مخالفت می‌کنند. به عنوان مثال اگر ایالات متحده آمریکا تعرفه شکر وارداتی خود را کاهش می‌داد، تولیدکنندگان شکر سود و هزینه کمتری نصیبشان می‌شد و مجبور می‌شدند قیمت خود را افزایش دهند. این در حالی است که مصرف‌کنندگان شکر در آمریکا خواهان خرید شکری با قیمت کمتری هستند. وجود تعرفه بالا در یک کشور به معنی عدم اطمینان به صنایع داخلی برای ورود به بازارهای جهانی است. چنین صنایعی همواره در مرحله طفولیت خود باقی می‌مانند و نیازی نمی‌بینند که سمت تحقیقات، بازاریابی و مشتری‌مداری حرکت کنند.
ویژگی‌های تجارت آزاد
- تجارت کالا بدون تعرفه و گمرک یا دیگر موانع تجاری
- دسترسی آزاد به بازارها
- عدم وجود سیاست‌های منحرف‌کننده تجارت که به سود برخی از افراد و شرکت‌ها باشد.
- دسترسی آزاد به اطلاعات بازار
- جنبش آزاد کارگری در بین و داخل کشورها
- حرکت آزاد سرمایه در بین و داخل کشورها
بیشتر کشورهای دنیا هم‌اکنون عضو سازمان تجارت جهانی می‌باشند که هر کدام محدودیت‌های خاصی را اعمال می‌کنند اما تمامی تعرفه‌ها و موانع تجاری را بر طرف نکرده‌اند. همچنین بیشتر کشورها نیز عضو مناطق تجارت آزاد می‌باشند که تعرفه‌های پایین‌تری را در بین کشورهای عضو دارا می‌باشند. بیشتر کشورها خطوط هوایی خارجی را از انتقال کالا و مسافر در داخل کشور خود منع کرده‌اند.
کاملترین خدمات بدون واسطه تجاری در روسیه را تنها از روسیار بخواهید…
توافق تجارت آزاد روسیه و ایران
معاهده ای است که قرار است بین تهران و موسکو امضا شود و روابط اقتصادی و تجاری بین ایران و روسیه را بهبود ببخشد، روسیه قرارداد مشابه با مصر و عربستان هم دارد. بازرگانی میان روسیه و ایران در دههٔ بعد انقلاب ۵۷ و ۱۴۰۰ رشد داشته‌است، این توافق کشورهای اوراسیا را هم دارد. اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه و شورای همکاری مشترک تشکیل شده‌است روسیه و ایران شراکت نظامی و راهبردی دارند.پس از تشدید تحریم‌های غرب علیه روسیه به دلیل آغاز عملیات نظامی در اوکراین، هم منطقه و هم ایران اهمیت ویژه‌ای برای کرملین پیدا کرده زیرا تحریم‌های غرب، مسیرهای تجارت خارجی برای روسیه را محدود کرده است و این کشور را بر آن داشته تا به دنبال بازارهایی در خارج از اروپا باشند. طبق داده‌های دولتی، گردش کالاهای روسیه و ایران در سال 2022، افزایش 20 درصدی داشته است و دوسوم از مجموع نرخ رشد که مسکو شاهد آن بوده، با چین است که روابط آن با این کشور در دو سال اخیر رشد چشمگیری داشته است.
مزیت های تجارت برای کشورهای در حال توسعه
1. تجارت، فرصت‌های تازه‌ای را برای کشورهای کمتر توسعه‌یافته فراهم می‌کند و با افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و بهبود بهره‌وری از طریق توسعه بخش خصوصی، به توسعه یک کشور و کاهش فقر در بین شهروندان آن کمک می‌کند.
2. تجارت به کشورهای درحال‌توسعه کمک می‌کند تا هزینه نهاده‌های تولید را کاهش دهند، به منابع مالی جدید دسترسی پیدا کنند، ارزش‌افزوده کالاهای تولیدی خود را بالا ببرند و جایگاه بهتری در زنجیره تأمین جهانی کسب کنند. به عبارتی تجارت موجب افزایش رقابت‌پذیری کشورهای درحال‌توسعه می‌شود.
3. تجارت امکان دسترسی به بازارهای جدید و نهاده‌های تولیدی جدید را برای کشورهای درحال‌توسعه فراهم می‌سازد و از این طریق نه‌تنها به متنوع‌سازی محصولات صادراتی آنها کمک می‌کند، بلکه منحنی امکانات تولید آنها را نیز بالاتر می‌برد.
4. تجارت موجب تسهیل فرآیند تبادل دانش فنی و سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه می‌شود و از این طریق نوآوری را ارتقا می‌بخشد.
5. تجارت آزاد بازارهای جدیدی را به روی کسب‌وکارهای محلی می‌گشاید و با رفع موانع غیرضروری، صادرات را برای آنها تسهیل می‌کند.
6. تجارت موجب گستردگی منابع تأمین کالاها و خدمات شده و فضای رقابتی در بازارها ایجاد می‌کند تا مصرف‌کنندگان گزینه‌های بیشتری در اختیار داشته باشند و هزینه کمتری بپردازند.
7. تجارت به انتقال مستمر دانش و راهکارهای مفید بین شرکای تجاری می‌انجامد و از این طریق نقش بسیار مهمی در بهبود استانداردهای کیفی و زیست‌محیطی و نیز توانمندی نیروی کار ایفا می‌کند.
8. تجارت به دولت‌های کمک می‌کند تا با بهره‌گیری از مزیت گستردگی منابع تأمین کالاها و خدمات، هزینه خریدهای خود را کاهش دهند و بار مالی کمتری را تحمل کنند.
9. تجارت موجب تقویت ارتباط بین ملت‌ها می‌شود زیرا آنها را در فضایی دوستانه گرد هم می‌آورد و موقعیتی برد-برد را برای آنها فراهم می‌کند. پس می‌توان گفت تجارت می‌تواند به گسترش صلح و ثبات در جهان کمک کند.
10. تجارت، بخش‌های اقتصادی مولد را تقویت نموده و از این طریق به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید با سطح درآمد بالاتر کمک می‌کند و کیفیت زندگی مردم کشورهای مختلف را بهبود می‌بخشد.
منطقه تجارت آزاد
منطقه‌ای است مشتمل بر یک بلوک تجاری که کشورهای عضو آن با هم معاهدهٔ تجارت آزاد امضا کرده باشند. در این گونه موافقتنامه‌ها، قرارداد برای همکاری بین دستکم دو کشور به منظور کاهش موانع تجاری – از قبیل تعیین تعرفه و سهمیه واردات – و افزایش مبادلهٔ کالا و خدمات بین طرفین امضا می‌گردد. اگر در کنار این نوع قراردادها، مردم کشورهای عضو نیز اجازهٔ رفت‌وآمد آزادانه به خاک دیگر کشورهای عضو را داشته باشند به این موافقتنامه، مرز باز گفته می‌شود. این قراردادها را می‌توان مرحلهٔ دوم ادغام اقتصادی تلقی کرد.
تجارت آزاد ایران با اوراسیا
در خصوص فرآیند همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک اشتباه مصطلح وجود دارد و گفته می شود که ایران قصد دارد تا به عضویت اتحادیه اقتصادی اوراسیا درآید. این مسئله کاملا اشتباه است و ایران قرار نیست که عضو این اتحادیه شود. از سال ۲۰۱۷، فرآیند همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا آغاز شد که در سال ۲۰۱۹ امضای سند همکاری میان طرفین صوت گرفت و ایران و اتحادیه، همکاری تجاری با تعرفه های ترجیحی را در خصوص ۵۰۰ و اندی کالا با یکدیگر شروع کردند. هم اکنون قرار است تا طرفین توافق تجارت آزاد را به امضا برسانند تا از طریق این توافقنامه، تعرفه های گمرکی صفر ایجاد شده و زمینه همکاری مناسب میان اعضای اتحادیه فراهم شود. اگر ایران همکاری های تجاری خود را با این نهاد منطقه ای افزایش دهد، آورده های اقتصادی بسیار خوبی برای کشور به همراه خواهد داشت، زیرا اعضای اتحادیه معمولا کشورهای وارد کننده هستند و این موضوع بازار مطلوب را برای جمهوری اسلامی ایران و تجار ایرانی و فضای مناسب فراهم خواهد کرد. همگرایی و گره خوردن اقتصاد ایران با اقتصاد این کشورها سبب می شود تا ما بازار خود را در کشورهای منطقه به دست آوریم، ضمن اینکه همکاری های اقتصادی زمینه همکاری های سیاسی بین ایران و اعضای اتحادیه ایجاد کرده و سوء تفاهمات سیاسی که در طول سالهای گذشته بین ایران و برخی از اعضا شکل گرفته بود برطرف خواهد شد.
در نهایت این موضوع می تواند زمینه همکاری ها و امنیت افزایی برای ما به ارمغان بیاورد. دولت جمهوری اسلامی، سازمان توسعه تجارت و وزارت صمت و اقتصاد باید توجه لازم و کافی در خصوص استفاده از ظرفیتهای امضای چنین قراردادهایی داشته باشند. ما باید بدانیم که تجارت آزاد یعنی تعرفه گمرکی و تعرفه مالیاتی مشخص با یک فرآیند معلوم. لذا، گمرک ایران و سازمان امور مالیاتی باید این آمادگی را داشته باشند؛ در حالی که بروکراسیهای طاقت فرسا، زمان بر و متاسفانه کسل کننده ای که در فضای تجاری کشور در حوزه های گمرکی و مالیاتی وجود دارند، نباید زمینه کندی این روند را ایجاد کنند. هدف ایران از امضای توافق تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دستیابی به یک بازار بزرگتر و استفاده و بهره مندی از تبادلات تجاری با سرعت بیشتر است. بر همین اساس، برای دستیابی به یک تجارت مطلوب پس از امضای توافق تجارت آزاد، جمهوری اسلامی باید با سرعت زیاد قوانین گمرکی و مالیاتی خود را با فرآیند کار اتحادیه اقتصادی اوراسیا تطبیق داده، ضمن اینکه آنها نیز باید روند کاری خود را با جمهوری اسلامی تطبیق دهند.
در حال حاضر، ایران و دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حال رایزنی و یکسازن سازی قوانین و تبادل مقررات میان یکدیگر هستند تا به یک مدل همکاری مشترک دست یابند. دومین نکته، یک توجه و هشدار خطاب به سازمان توسعه تجارت، وزارت صمت، وزارت امور خارجه به خصوص معاونت دیپلماسی اقتصادی و سفارت خانه ها و رایزن های اقتصادی کشورهای عضو است، متاسفانه علی رغم نزدیکی جغرافیایی، فرهنگی و تمدنی ایران با بسیاری از کشورهای آسیای مرکزی و حوزه قفقاز که هسته اصلی اقتصادی اوراسیا هستند، ما شناخت درستی از بازار این منطقه در دست نداریم. متاسفانه، تجار ایرانی زمانی که در بازار این منطقه حضور پیدا می کنند، بی گدار به آب زده و به دلیل عدم شناخت مناسب با شکست مواجه می شوند. از این رو، این قضیه باعث شده که هم ذهنیت بدی نسبت به تاجران ایرانی پدیدار شود و هم خود تاجران ایرانی ذهنیت خوبی نسبت به بازارهای منطقه نداشته باشند. بنابراین، این وظیفه معاونت دیپلماسی وزرات خارجه و رایزنان اقتصادی و وزراتهای اقتصادی مربوطه در کشورهای هدف است که سریعا یک فضای آموزشی برای شناخت این بازارها در قالب تورهای آشنایی تجار از منطقه و قوانین این کشورها و شناخت مقررات این تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اوراسیا در زمان انجام این رایزنی ها و تبادلات قوانین تا امضای نهایی توافق تجارت آزاد انجام دهند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر ،اخذ ویزا ویا تحصیل و تجات در روسیه با مشاوران تخصصیِ روسیار تماس بگیرید و از خدمات مشاوره رایگان ما بهره مند شوید 28428987-021
روسیار،متخصصِ روسیه