در مراودات تجاری کشورها موضوع حمل و نقل و لجستیک از موضوعات کلیدی می باشد. ایران و روسیه به واسطه دریای خزر در همسایگی یکدیگر قرار دارند، اما پس از فروپاشی شوروی امکان حمل و نقل ریلی مستقیم بین دو کشور از میان رفت. در حال حاضر از دو محور مختلف و به واسطه کشورهای سابق اتحاد جماهیر شوروی کامیون های باری و واگن های باری بین ایران و روسیه تردد می کنند. مسیر کریدور شمال – جنوب که از بندر عباس مستقیم به روسیه و سپس اروپا وصل می شود علاوه بر مزایای ترانزیتی برای ایران حمل بار از طرق ریل به روسیه را برای ایران هموار می سازد در حال حاضر علاوه بر مسیرهای جاده ای و ریلی غیر مستقیم، مسیر دریای خزر بین بنادر شمالی ایران و بندر آستاراخان نیز موجود است که از هیچ کدام به اندازه ظرفیت موجود بهره برداری نمی شود. سیستم حمل و نقل در روسیه به مجموعه ای از وسایط نقلیه زیرساخت ها مدیریت و کنترل و همچنین عملکرد آن در قلمرو فدراسیون روسیه گفته می شود.
همکاریهای ریلی میان ایران و روسیه
بعد از حوزه انرژی که موتور حرکت روابط اقتصادی دو کشور است حوزه ریلی یکی از مهمترین زمینه های همکاری میان دو کشور است که با اجرایی شدن پروژه برقی کردن راه آهن تبریز به آذرشهر (۲۲) مهرماه (۱۳۹۱) به اوج خود رسید. براساس مذاکرات و توافقات سه سال اخیر میان هیاتهای دو کشور بخصوص سفر روسای راه آهن های دو کشور مهمترین پروژه های ریلی براساس اولویت بشرح ذیل می باشند:
برقی کردن مسیر گرمسار- اینچه برون
احداث راه آهن مسیر رشت آستارا (ایران) – آستارا (جمهوری آذربایجان)
این طرح مهمترین پروژه حمل و نقل ریلی میان ایران و روسیه است که چندین سال است طرفین در حال مذاکره بر سر اجرای آن هستند. پروژه مذکور تکمیل کننده مسیر کریدور شمال به جنوب است و باعث خواهد شد بار بصورت ترکیبی از هند تا سن پترزبورگ و سپس اروپا حمل خواهد شد. مزیت این کریدور نسبت به حمل بار از هند به اروپا از طریق کشتی و دریای مدیترانه در این است که در هزینه ها ۳۰ درصد و در زمان ۲۰ درصد صرفه جویی خواهد شد پروژه احداث خط آهن رشت آستارا- استارا (آذربایجان) مهمترین حلقه تکمیل کننده کریدور شمال-جنوب است .
3. احداث محورهای ریلی رشت – ساری – اردبیل و پارس آباد – رشت – انزلی
براساس توافقات اولیه قرار است پروژه های مذکور توسط روس ها ساخته شود.دو طرف در حال تبادل اطلاعات هستند.
4. پروژههای تحقیقاتی مشترک و آموزش کارشناسان
برخی پروژه های تحقیقاتی میان راه آهن ایران و موسسه نیشرت که متعلق به راه آهن روسیه است انجام شده است.
همکاریهای بین المللی راه آهن های ایران و روسیه
کريدور حمل ونقل بین المللی شمال – جنوب که به امضای سه کشور ایران ،روسیه و هند رسیده است در بخش های دیپلماسی و تجارت از اهمیت بالایی برخوردار است. عملیات ساخت کریدور مذکور که بندر عباس ایران را به سن پترزبورگ روسیه وصل می کند آغاز شده است. کریدور مورد نظر با دور زدن پاکستان از اروپای شمالی و قفقار تا آسیای مرکزی کشیده می شود. با اجرای این پروژه محموله های کانتینری هند به مقصد سن پترزبورگ، دیگر مجبور به طی سفرهای ۴۰ روزه در سراسر جهان و استفاده از کانال شلوغ و گران قیمت “سوئز” نیستند بازرگانان می توانند مسیری کوتاه تر را تا بندر عباس طی کنند. اتصال ریلی ایران به آذربایجان خط ریلی ۵ هزار و ۲۰۰ کیلومتری هندوستان تا بندر هلسینکی در اروپای شمالی را به هم متصل خواهد کرد و با این اتصال زمان حمل بار در کریدور شمال جنوب از ۴۵ روز به ۲۰ روز کاهش پیدا می کند.از مهمترین تحولات صورت گرفته در عرصه همکاریهای منطقه ای پذیرش ایران به عنوان عضو ناظر در شورای ریلی کشورهای حوزه مستقل مشترک المنافع در مهرماه سال ۹۴ بود که در نهایت در هفتاد و یکمین نشست شورای حمل و نقل ریلی کشورهای حوزه مشترک المنافع که از تاریخ ۲۳ لغایت ۲۴ مهرماه در شهر مینسک بلاروس برگزار شد عضویت راه آهن جمهوری اسلامی ایران با اجماع تمام اعضاء پس از چند سال از ناظر به دائم تبدیل شد. که این امر میتواند موجب شود در صورت توافق اعضا به واگن های باری ایران جهت حرکت در فضای اوراسیا مجوز داده شود ۱۶ کشور به عضویت شورای ریلی درآمده اند و ۲ کشور نیز عضو ناظر آن هستند. روسیه به صورت ثابت رئیس شورای ریلی کشورهای مستقل مشترک المنافع است.
روسیار، ارائه دهنده انواع خدمات تخصصی روسیه (اخذ ویزا و اقامت، صادرات و واردات، بازاریابی،آنالیز بازار روسیه و…) می باشد،
جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید 28428987-021
حمل و نقل دریایی
راه دریایی یکی از کانالهای مهم ارتباط میان ایران و روسیه به ویژه در زمینه اقتصادی و بازرگانی است. کشتی های تجاری روزانه کالاهای بسیاری را میان دو کشور حمل می کنند روسیه ۱۰۲ هزار کیلومتر راه آبی دارد که ۳۳۰۰۰ کیلومتر آن قابل کشتیرانی است. در این کشور حدود ۱۲۰ هزار رود جریان دارد که طول آنها به ۲۳۰ هزار کیلومتر می رسد. رود ولگا با ۳۷۰۰ کیلومتر بزرگترین و طولانی ترین رودخانه روسیه است و بیشترین شهرهای بخش اروپایی روسیه نیز در حاشیه این رود و شعبات آن قرار دارند راه های آبی قابل کشتیرانی اعم از رودخانه و کانال های مصنوعی موجب اتصال دریاهای بالتیک خزر و سیاه و مراکز مهم اقتصادی و صنعتی حاشیه این آبراه ها می شوند. در مدت ۱۵ سال گذشته امکان استفاده از شبکه آبراههای داخلی کشور با هدف حمل و نقل، افزایش چشمگیری داشته است بهبود شاخصهای کیفی ناوگان دریایی موجب شده است تا در این مدت طول آبراه های دارای قابلیت عبور با ابعاد تضمین شده به میزان ۶/۳ کیلومتر افزایش پیدا کند و طول شبکه داخلی آبراه ها با عبور و مرور شبانه روزی در همین مدت به میزان ۲/۳ کیلومتر رشد داشته است. در سال 2018میلادی، میزان حمل و نقل دریایی بار به ۵/۸ میلیون تن رسیده است که این مقدار بیش از چهار برابر مجموع حجم محموله های باری است که در سال ۱۹۹۰ در همه بنادر اتحادیه جماهیر شوروی حمل و نقل شده است.
در حال حاضر ظرفیت بنادر روسیه برای حمل کالا بیش از ۱ میلیارد تن در سال است با تخصیص بودجه فدرالی ساخت شناور یخ شکن اتمی ۵۰ سال پیروزی و پنج یخ شکن برقی دیزلی ۱۶ مگاواتی انجام شد در چارچوب برنامه هدف فدرالی با عنوان «توسعه سیستم حمل و نقل روسیه (۲۰۱۰) – ۲۰۲۱)»، از سال ۲۰۱۱، کشتی های تارگان فنی به روز می شوند تا زمان تألیف تعداد ۶۰ کشتی ساخته شده و به بهره برداری رسیده است. توسعه و نوسازی سیستم امنیتی در حوزه های آبی بندرها و ورودیهای مربوط به آنها در امتداد مسیر دریای شمال و در آبراه های داخلی در حال انجام است.
فدراسیون روسیه در لیستهای سفید یادداشتهای تفاهم پاریس و توکیو در مورد کنترل و نظارت بر کشتی ها توسط سازمان بنادر قرار دارد.
ناوگان دریایی و رودخانه ای ،روسیه سیستم گسترده آموزشی و نظام تربیت متخصصان حمل و نقل دریایی و رودخانه ای متشکل از ۵ مجموعه آموزشی و دانشگاههای زیر مجموعه دارای شبکه آموزش متوسطه حرفه ای را حفظ کرده و فعالانه توسعه میدهد کیفیت آموزش در دانشگاهها و کالج های مذکور و مطابقت سیستم آموزشی با کنوانسیونهای دریایی فعلی بسیار مورد توجه سازمان بین المللی دریانوردی است. روسیه در حدود ۲۲ هزار کیلومتر مرز آبی در سواحل سه اقیانوس دارد این بخش نقش عمده ای در حمل و نقل بین المللی کالا دارد.
مهمترین بنادر دریایی روسیه عبارتند از :
- در دریای سیاه: بنادر نووروسیسک و توآپسه
- در دریای آزوف : بندر تا گانروک
- در دریای بالتیک: بنادر سن پترزبورگ، کالینینگراد بالتیسک و وی بورگ
- در دریای سفید: بندر آرخانگلسک
- در دریای ژاپن: بنادر ،وانینو، ولادی واستوک ، ناخودکا و بندر واستوچنی
- در دریای خزر: بنادر آستراخان و ماخاچ قلعه
روسیه چون به اقیانوس آرام دریای خزر دریای بالتیک و دریای سیاه دسترسی دارد جزو کشورهایی است که زیرساختهای حمل و نقل دریایی پیشرفته ای دارد بنادر آرخانگلسک، روستف نادن، مورمانسک ، سن پترزبورگ، آستراخان، کالنینگراد، تیکسی، ایگارکا، ولادی واستوک ،سوچی، نووروسیسک و ناخودکا مهمترین بنادر روسیه هستند.
حمل و نقل هوایی
فدراسیون روسیه با داشتن خطوط هوایی با سابقه ناوگان مناسبی به لحاظ رفاه و ایمنی مطابق استانداردهای روز جهان در اختیار دارد زیر ساختهای حمل و نقل در کشور روسیه گسترش یافته و صنایع هواپیماسازی این کشور امکان تجهیز ناوگان حمل و نقل هوایی در تمام سرزمین پهناور روسیه را فراهم نموده است. به گونه ای که امروزه پرواز بین بیشتر شهرهای روسیه برقرار است کشور روسیه با داشتن ۸۰۰ هزار کیلومتر راه هوایی طویل ترین خطوط هوایی در دنیا را داراست. روسیه ۱۲۶۰ فرودگاه دارد که از این میزان ۶۰۱ فرودگاه آسفالته و ۶۵۹ فرودگاه خاکی است. در این کشور ۳۰ فرودگاه بین المللی ۵۱ فرودگاه با بیش از سه هزار متر باند آسفالته و ۵۰۰ فرودگاه با باند آسفالته از نهصد تا سه هزار متر وجود دارد. در بخش های شمالی کشور بیشتر جابجایی مسافرین و بار از طریق بالگردها انجام می شود که نقشی مهم در حمل و نقل هوایی دارند. این کشور دارای ۴۷ فرودگاه بالگرد است.
در بهمن سال ۹۴ روسیه و ایران یادداشت تفاهمی در خصوص آزادسازی خطوط هوایی بین دو کشور امضاء کردند این قرارداد توسعه جغرافیایی پروازها و افزایش تعداد شرکتهای هواپیمایی دو کشور را شامل می شود بدین ترتیب هر دو دولت می توانند به تعداد نامحدود پروازهای خود را در مسیرهای مورد توافق راه اندازی نمایند. متعاقبا تعداد خطوط ممکن است افزایش یابد شرکتهای هواپیمایی روسی می توانند از هر شهر روسیه به تهران، مشهد، رشت و سه مقصد دیگر که بعدا نهایی خواهد شد، پرواز کنند. شرکتهای هواپیمایی ایرانی نیز به نوبه ی خود می توانند حق پرواز به مسکو سن پترزبورگ ،آستراخان ،قازان ،اوفا، سوچی و یک شهر دیگر را دریافت نمایند. پروازهای چارتر نیز مشخص شده اند.
در حال حاضر شرکت هوایی روسی ایرفلوت پنج پرواز در هفته و ماهان ایر سه پرواز در هفته پروازهای مستقیم به مسکو دارند و شرکتهای هوایی معراج تابان و زاگرس پروازهای چارتری فصلی در مسیر -تهران مسکو برگزار می کنند. هواپیمایی ماهان ایر در فصل تابستان هر هفته بین یک تا سه پرواز چارتری بنا به درخواست توراپراتور در مسیر تهران – سوچی برگزار می نماید.
پروازهای غیر مستقیم به مقصد روسیه توسط شرکتهای متعددی انجام میشود که به شرح زیر است:
1. شرکت پگاسوسک که شرکتی ترکیه ای است و مسیر پرواز آن از تهران به مسکو و برعکس در استانبول توقف دارد طول مدت پرواز با این ایرلاین در مسیر فوق حدود ۱۲ ساعت است.
2. خطوط هوایی بین المللی اوکراین که در مسیر فوق در کیف توقف خواهد داشت و طول مدت تقریبی پرواز ۷ ساعت است.
3. ایرلاین آذربایجان که متعلق به جمهوری آذربایجان است و در فرودگاه با کونیز توقف خواهد داشت، مدت زمات تقریبی این پرواز حدود ۱۰ ساعت است.
4. ایرلاین بلاروس که در فرودگاه مینسک توقف دارد و طول تقریبی مدت پرواز آن حدود ۷ ساعت است.
5. پرواز خط هوایی قطر ایرویز در دوحه قطر توقف می کند و زمان پرواز در حدود ۱۴ ساعت خواهد بود.
6. خط هوایی ترکیش که متعلق به ترکیه است و در فرودگاه آتاتورک ترکیه توقف نموده و طول زمان تقریبی پرواز آن ۹ ساعت و پانزده دقیقه است.
7. خط هوایی امارات که در دوبی توقف می کند و مدت تقریبی پرواز با این خط هوایی ۱۰ ساعت است.
8. خط هوایی لوفتانزا که متعلق به آلمان است و در فرودگاه شهر فرانکفورت توقف می کند و مدت زمان تقریبی پرواز با آن ۱۰ ساعت است.
حمل و نقل جاده‌ای
کشور روسیه از نظر وسعت در میان سایر کشورهای جهان رتبه نخست را داراست و از این رو فاصله نقاط مختلف در این کشور اغلب بسیار زیاد است. طول راه های روسیه بالغ بر ۷۶۰هزار کیلومتر است و این کشور از این نظر مکان هفتم را در جهان به خود اختصاص داده است. در بخش حمل و نقل کالا در روسیه تقریبا پنجاه درصد جابجایی بار توسط بخش حمل و نقل جاده ای صورت می گیرد استفاده از این نوع حمل و نقل بیشتر بین شهرها مناطق صنعتی و جنگلی رواج دارد.
انواع راهها در فدراسیون روسیه
- آزادراه
- بزرگراه
- راه دورن شهری
- راه برون شهری
- راه اصلی عریض
- راه اصلی معمولی
- راه فرعی عریض
- راه فرعی درجه یک
- راه فرعی درجه دو
- راه روستایی
حمل و نقل کالا بین ایران و روسیه
مهم ترین مسیر حمل و نقل زمینی کالا بین ایران و روسیه از طریق کشور آذربایجان است. کامیون های حامل بار در ایران از پایانه های مرزی آستاراخان با بیله سوار در استان آذربایجان شرقی گذشته و پس از طی مسیری بالغ بر ۵۷۰ کیلومتر در کشور آذربایجان از نقطه مرزی سامور وارد جمهوری داغستان در فدراسیون روسیه می شوند. مسیر دیگر حمل و نقل زمینی کالا بین ایران و روسیه از مرزهای شمال شرقی ایران در منطقه سرخس و باجگیران می باشد. در این مسیر کامیونهای حمل کالا پس از عبور از گمرکات مرزی کشورمان وارد کشور ترکمنستان می شوند سپس با عبور از گمرکات خوجیلی و شاوات در شمال غرب ترکمنستان یا آلات در استان بخارا وارد کشور اریکستان شده پس از عبور از گمرکات یالام و کاراکال و طی مسیر در کشور قراقستان در نهایت با توجه به این نکته که مسیر نهایی شان چه مکانی در فدراسیون روسیه باشد جهت حرکت خود را به سمت مرزهای قزاقستان با روسیه تعیین می کنند. در ترانزیت کالا بین ایران و روسیه با استفاده از این مسیر به دلیل عبور از سه کشور ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان مسافت طی شده طولانی تر از مسیر اول (بالغ بر ۳ هزارکیلومتر است)، به همین خاطر کم تردد می باشد ولی برای کالاهایی که بازار هدف آنها جمهوری های شرقی روسیه تعریف شده، مقرون به صرفه است پس از عقد قرارداد تسهیل صدور دعوتنامه برای ویزای رانندگان که بین «آسماپ» (اتحادیه شرکتهای حمل و نقل جاده ای روسیه ) و “ایتسا” (انجمن شرکتهای حمل و نقل بین المللی ایران) امضاء شده رانندگان از این پس با مراجعه به این دو نهاد می توانند نسبت به دریافت دعوت نامه برای اخذ روادید اقدام کنند. به موجب این قرارداد به رانندگان کامیون ها و وسائط نقلیه که در فعالیت تجاری دخیل هستند روادید کثیر المسافره داده می شود.
صفر تا صد تجارت خود در روسیه را به تیم حرفه ای روسیار بسپارید، از خدمات ویژه و پشتیبانی تخصصی و فنی ما بهره مند شوید
جهت کسب اطلاعات بیشتر و خدمات مشاوره رایگان تماس بگیرید 28428987-021
روسیار، یار همیشگی شما، در روسیه