صنعت فولاد در روسیه

کشور روسیه با توجه به وسعت و پیشرفتی که در صنعت داشته، از جمله مهم‌ترین تولیدکنندگان جهانی آهن و فولاد است. این کشور در سال ۲۰۱۹ با تولید ۷۱.۷۲۹ میلیون تن فولاد خام به‌عنوان پنجمین تولیدکننده برتر فولاد جهان شناخته‌شده است.

تولید فولاد – آلیاژی از آهن، کربن و گاهی اوقات عناصر دیگر – بخش اصلی متالورژی آهنی روسیه، همراه با آهن‌سازی است. روسیه با به ارث بردن صنعت قوی از دوره شوروی، پس از چین، هند، ژاپن و ایالات متحده، از نظر تولید ماهانه فولاد خام در رتبه پنجم قرار دارد. تقریباً 60 درصد فولاد تولید شده در روسیه با استفاده از کوره اکسیژن پایه به دست می آید، روشی که در آن اکسیژن در یک مبدل به آهن خام گداخته دمیده می شود. بزرگترین فولادسازان کشور در سال 2021 عبارتند از Novolipetsk Steel (NLMK)، Magnitogorsk Iron & Steel Works (MMK)، Evraz و Severstal.

روسیار، ارائه دهنده کاملترین خدمات بین المللی( تجارت، بازرگانی، حقوقی ، بازاریابی، صادرات و واردات، تحصیلی، ترجمه مدارک و…) در روسیه می باشد.

تلفن مشاوره رایگان 28428987-021

آمار و حقایق صنعت فولاد روسیه

به منظور افزایش درآمدهای مالیاتی از تولیدکنندگان متالورژی، دولت از سال 2022 مالیات غیر مستقیم 2.7 درصدی را برای محصولات نیمه تمام فولادی تعیین کرد. در سال 2022، تولید فولاد در فدراسیون روسیه 7.2٪ و مصرف فولاد – 5٪ کاهش یافت.
آغاز کنندگان تحریم ها و بسیاری از تحلیلگران مطمئن بودند که محدودیت های اعمال شده در طول سال 2022 علیه روسیه و شرکت های روسی به نتایج سریعی منجر می شود که نشان دهنده بی سود بودن جنگ فدراسیون روسیه علیه اوکراین است. با این حال، خسارت وارد شده به صنعت فولاد روسیه یک مرتبه کمتر از حد انتظار بود.

رشد صنعت فولاد در روسیه

صنعت فولاد روسیه نیازمند سرمایه‌گذاری برای جایگزینی دستگاه‌ها و تکنولوژی قدیمی و نسبتا منسوخ تولید فولاد است. با این وجود شرکت‌های فولاد روسی مثل اوراز، سیوراستال و میشل به‌عنوان بازیگرانی بزرگ در صحنهء بین‌المللی صنعت فولاد شناخته می‌شوند.
روسیه در میان پنج تولیدکنندهء بزرگ فولاد دنیا، بعد از کشورهای چین، ژاپن و ایالات متحده در ردهء چهارم قرار دارد. چندین عامل مختلف باعث رونق شرایط برای شرکت‌های فولادسازی روسیه شده است; هزینه‌های پایین تولید مثل انرژی، موقعیت جغرافیایی مناسب و نیاز شدید به محصولات فولادی در بازار داخلی روسیه از جملهء این عوامل است.
به گزارش معدن و توسعه، آنجلینا والاوینا، کارشناس موسسهء رتبه‌بندی معتبر جهانی Fitch دربارهء وضعیت صنعت فولاد روسیه گفت: «عامل دیگری که باعث توسعهء صنعت فولاد روسیه شده است، رونق بخش ساخت و ساز در این کشور است که به شدت در حال پیشرفت و شکوفا شدن است. آن‌ها سرمایه‌گذاری سنگینی برای مدرنیزه کردن تجهیزات و تاسیساتشان انجام داده‌اند که این امر منجر به کاهش یا حذف هزینه‌های ابتدایی تولید و همچنین موجب افزایش سوددهی می‌شود.

پیش‌بینی می‌شود، صنعت فولاد روسیه در سال آینده هفت درصد رشد پیدا کند که علت اصلی آن رشد GDP و افزایش فعالیت در صنعت ساختمان‌سازی این کشور است. تملک شرکت‌های فولادی توسط یکدیگر یا ادغام آن‌ها با همدیگر و نیز برنامه‌های داخلی شرکت‌های فولاد برای توسعهء ظرفیت خود، از عوامل دیگر رشد هفت درصدی صنعت فولاد روسیه در سال آینده است. در طول سه سال گذشته صنعت فولاد روسیه شاهد موجی از ادغام و یکپارچگی شرکت‌های مختلف فولاد بوده است. شرکت عظیم اوراز با صرف هزینه‌ای سه میلیارد دلاری در صحنهء بین‌المللی چندین شرکت فولادساز را خریداری کرد. سوراستال نیز ۹۰۰ میلیون دلار برای به دست آوردن سهم در شرکت‌های فولاد خارجی هزینه کرد. کارشناسان معتقدند، شرکت‌های فولاد روسی برای رسیدن به صدر بازار و پیشتازی در آن باید به سرمایه‌گذاری برای به دست آوردن آخرین تکنولوژی‌ها و به روز کردن و توسعهء ظرفیت‌های خود ادامه دهند.
پاول تایتانین، نایب رییس شرکت اوراز در این زمینه گفت: «ما در حال حاضر مشغول بررسی چندین پروژهء مختلف هستیم که جایگاه ما را در بازار ساختمان و راه‌آهن روسیه بالا می‌برد. آخرین قسمت از برنامهء ما احتمالا آفریقای جنوبی است; جایی که به تنهایی می‌تواند ما را به هدف خود نزدیک کند. کارخانهء ذوب‌آهن که در آفریقای‌جنوبی خریده‌ام بهترین شکل ممکن را ندارد، اما پتانسیل زیادی برای توسعه دارد. وی افزود: «اوراز همچنین مقدار چشمگیری از پول خود را در به روز کردن و پیشرفت ظرفیت‌ها و قابلیت‌های تولید فولاد هزینه خواهد کرد.» در این حال شرکت سوراستال، بزرگ‌ترین فولادساز روسیه با توجه به افزایش نیاز داخلی و دو برابر شدن سود این شرکت در نیمهء اول امسال قصد دارد نیمی از بودجهء ۱۰ میلیارد دلاری که برای توسعهء خود در نظر گرفته است را به سرمایه‌گذاری در خود روسیه اختصاص دهد.

تحریم ها علیه فولاد روسیه

اتحادیه اروپا

اعمال تحریم ها علیه بخش فولاد روسیه شامل چند مرحله بود. اتحادیه اروپا به عنوان بخشی از بسته چهارم تحریم‌ها، واردات محصولات فولادی از روسیه را که در سیستم سهمیه‌بندی واردات (فولاد و لوله‌های نورد شده) از اول آوریل 2022 ممنوع است. ممنوعیت تحویل به اتحادیه اروپا محصولات فولادی روسیه را تحت تأثیر قرار داد. به ارزش 3.3 میلیارد یورو.

اتحادیه اروپا از طریق بسته هشتم تحریم‌ها علیه فدراسیون روسیه، محدودیت‌هایی را که قبلاً برای واردات محصولات فولادی اعمال شده بود، گسترش داد (تخمین می‌رود که ضرر روسیه از معرفی بسته هشتم 7 میلیارد یورو باشد): اتحادیه اروپا ممنوعیت نه تنها واردات محصولات فولادی روسیه، بلکه محصولات فولادی از کشورهای ثالث را نیز در صورتی که از فولاد روسیه ساخته شده باشد، تمدید کرد.

با عنایت به بسته هشتم تحریم ها و محدودیت های قبلی، واردات کالاهای گروه 72 «فلزات آهنی» (فولاد کربنی، محصولات نیمه تمام از آن، انواع فولادهای مقاوم در برابر خوردگی و … به جز 7201 « چدن» و 7202 «فروآلیاژها») 73 «محصولات از فلزات آهنی».

بسته هشتم تحریم ها به استثنای برخی از محصولات نیمه تمام فولادی – بیلت و اسلب مربع که برای آنها مهلت جداگانه در نظر گرفته شده است، از 9 شهریور 2023 به طور کامل اجرایی می شود. واردات بیلت مربع (کد 7207 11) از تاریخ 10 فروردین 1393 و واردات اسلب (کد 7207 12 10) از تاریخ 10 مهرماه 93 ممنوع است.

در عین حال، سهمیه هایی برای واردات بیلت و اسلب مربع از فدراسیون روسیه در نظر گرفته شده است. سهمیه‌های مربع خالی کاهش تدریجی واردات از روسیه را فراهم می‌کند: در دوره اول سهمیه – 10.1٪ در مقایسه با میانگین واردات ماهانه در سال 2022، در دوره دوم – 37.1٪، در دوره سوم – 64.1٪. ٪. واردات مجاز ماهانه اسلب تنها 20 درصد کمتر از میانگین واردات ماهانه واقعی در سال 2022 خواهد بود.

به گفته آندری گلوشچنکو، تحلیلگر مرکز GMK، امتناع تولیدکنندگان اروپایی از واردات محصولاتی که محصولات نیمه تمام فولاد کربنی نیستند، مشکل بزرگی نخواهد بود. اما در اتحادیه اروپا کارخانه های نورد (از جمله شرکت های روسی) وجود دارد که بر روی محصولات نیمه تمام وارداتی کار می کنند. بنابراین، رولرهای اروپایی در درجه اول مخالف ممنوعیت واردات اسلب از روسیه بودند.

تحریم های اعمال شده توسط کمیسیون اروپا مشکلات قابل توجهی برای صنعت فولاد اروپا ایجاد نمی کند. تحویل محصولات نیمه تمام مهم از روسیه تا دو سال دیگر ادامه خواهد داشت. برای سایر محصولات، فرصتی برای یافتن تامین کنندگان جایگزین وجود دارد، به ویژه از آنجایی که حجم واردات از روسیه در حال کاهش است.”

علیرغم اینکه تحریم ها گسترده است و عرضه از سوی فدراسیون روسیه به اتحادیه اروپا در حال کاهش است، صادرات سنگ آهن، آهن خام، اسلب و بیلت مربع ادامه دارد.

آمریکا و انگلستان

در ابتدا، تحریم های ایالات متحده مجبور به حذف تدریجی فولاد روسیه نشد. این کشور عوارض وارداتی 35 درصدی را برای تعدادی از محصولات آهن خام و فولاد با محدوده نسبتاً محدود، اما شامل اسلب، وضع کرد. با این حال، در 24 فوریه 2023، ایالات متحده از اعمال وظایف حفاظتی بر آلومینیوم و تعدادی دیگر از فلزات از روسیه خبر داد. عوارض بر اکثر فلزات و محصولات فولادی به 70 درصد افزایش یافت. بر اساس برآوردهای ایالات متحده، عوارض باید حدود 2.8 میلیارد دلار برای روسیه هزینه داشته باشد. با این حال، برای فلزات آهنی روسیه، عوارض ایالات متحده به دلیل حجم کم تحویل مهم نیست. استثناء چدن است – در سال 2021، فدراسیون روسیه بیش از 2 میلیون تن آهن خام به ایالات متحده صادر کرد، اما در سال 2022 این رقم به 637.9 هزار تن کاهش یافت (تحویل منحصراً از ژانویه تا مه 2022 انجام شد).

تحریم های بریتانیا بر محدودیت های تجاری متمرکز شده است. در مارس 2022، این کشور عوارض اضافی 35 درصدی بر واردات کالاهای مبدأ روسیه و بلاروس، از جمله آهن و فولاد خام، محصولات ساخته شده از آنها و سنگ آهن وضع کرد.

علاوه بر تحریم های فوق، محدودیت هایی نیز برای شرکت های آهن و فولاد روسیه و مالکان آنها اعمال شد. به ویژه، در آوریل 2023، ایالات متحده تحریم هایی را علیه دارایی های Metalloinvest روسیه میلیاردر روسی Alisher Usmanov – Lebedinsky and Mikhailovsky Minings، OEMK و Metalloinvest Trading سوئیس اعمال کرد. مسدود شدن این دارایی ها می تواند بر تجارت جهانی بیلت فولادی و آهن بریکت داغ تأثیر بگذارد.

نتایج تحریم ها علیه صنعت فولاد روسیه

تحریم های اعمال شده تاثیر قابل توجهی بر صنعت فولاد روسیه داشت. طبق گزارش انجمن ورلد استیل، تولید فولاد در فدراسیون روسیه در سال 2022 با 7.2 درصد کاهش به 71.5 میلیون تن رسید، اما کاهش تولید و صادرات انتظارات کشورهای تحریم کننده را برآورده نکرد. فعالان بازار در نیمه اول سال گذشته کاهش حدود 15 درصدی تولید را پیش بینی کردند. ورلد استیل انتظار داشت در آوریل 2022 مصرف فولاد در روسیه 20 درصد کاهش یابد، اما در اکتبر پیش بینی خود را به 6 درصد کاهش داد. در حقیقت، در سال 2022، تقاضا برای فولاد در فدراسیون روسیه با 5 درصد کاهش به 41.7 میلیون تن رسید.

به همین ترتیب، در بخش صادرات سنگ آهن کاهش یافت. بر اساس اطلاعات فلزات و معدن، کل صادرات کنسانتره سنگ آهن و گندله از روسیه در سال 2022 با 39 درصد کاهش به 13.6 میلیون تن (علی رغم عدم تحریم) رسیده است. در عین حال، حجم صادرات سنگ آهن از فدراسیون روسیه به کشورهای اتحادیه اروپا در مقایسه با سال 2021، 4 برابر کاهش یافت – به 2.9 میلیون تن در سال 2022، و صادرات گندله به چین سه برابر – تا 1.5 میلیون افزایش یافت. تن صادرات کنسانتره سنگ آهن به چین با 2.5 درصد کاهش به 7.8 میلیون تن رسید.

عوامل زیر بر سودآوری صادرات فولاد و سنگ آهن تأثیر منفی داشت:

• تقویت روبل بر اساس برآوردهای مختلف، برای سودآوری صادرات محصولات فولادی از فدراسیون روسیه به چین، باید ارزش روبل را به 85 روبل در هر دلار کاهش داد.
• افزایش هزینه لجستیک: حجم کاری بنادر BAM، ترانس سیبری و خاور دور. به ویژه، هزینه های حمل و نقل Severstal به دلیل توقف صادرات به اروپا و تغییر جهت به بازارهای جدید به 20-40٪ هزینه تولید رسید.
• قیمت‌های دامپینگ برای محموله‌های صادراتی محصولات فولادی – از بهار 2023، تولیدکنندگان روسی تخفیف‌هایی بین 15 تا 40 درصد ارائه کرده‌اند.

مجموع این عوامل منجر به صادرات زیان ده فولاد و سنگ آهن در نیمه دوم سال 2022 برای تقریباً تمام تولیدکنندگان روسیه شد. به گفته وزارت صنعت و تجارت روسیه، تحریم ها بر صادرات 3.9 میلیون تن محصولات نهایی فولادی، 700 هزار تن محصولات نیمه تمام و 200 هزار تن لوله تأثیر گذاشته است.

چگونه فدراسیون روسیه تأثیر تحریم ها را کاهش می دهد؟

فرصت های زیادی برای کاهش اثر تحریم ها وجود دارد و فدراسیون روسیه و شرکای تجاری آن توانسته اند آن ها را اجرا کنند. روسیه سالانه حدود 70 میلیون تن فولاد تولید می کند، بازار داخلی حدود 40 میلیون تن مصرف می کند و صادرات 30 میلیون تن فولاد در سال در شرایط تحریم وظیفه جدی دارد.پس از بسته شدن بازارهای پریمیوم اتحادیه اروپا، بریتانیا و ایالات متحده به روی واردات فولاد روسیه، روسیه صادرات فعال خود را به چین، کشورهای آسیای شرقی، هند، ترکیه و کشورهای منا آغاز کرد – این کشورها هیچ تحریمی اعمال نکرده‌اند و کاملاً برای واردات از روسیه باز هستند. علاوه بر این، اتحادیه اروپا به واردات محصولات نیمه تمام روسیه، آهن خام، بیلت مربع، سنگ آهن ادامه می دهد.اگرچه ایالات متحده در پایان ماه مارس سال گذشته تحریم های ثانویه ای را به دلیل کمک به روسیه برای دور زدن تحریم های اعمال شده علیه خود اعمال کرد، اما این امر مانع از جریان صادرات شرکت های روسی نشد.از آوریل سال گذشته، تامین کنندگان روسی از صادرات محصولات از طریق تخفیف (15-40٪ قیمت های جهانی) حمایت کرده اند. از یک سو، چین و ترکیه از موقعیت بازار برای به دست آوردن مزیت قیمتی اضافی در میان قیمت های بالای مواد خام و حامل های انرژی استفاده کردند. در بهار سال گذشته، خرید محصولات نیمه تمام روسی و آهن خام به جای ضایعات، برای شرکت های ترکیه ای سودآورتر بود. توتال ترکیه واردات محصولات نیمه تمام روسیه را 8 برابر افزایش داد. بر اساس گزارش TUIK، ترکیه در سال گذشته 3.4 میلیون تن محصولات نیمه تمام روسیه وارد کرده است که حدود 2 میلیون تن از حجم کل را اسلب تشکیل می دهد.از سوی دیگر، همان چین و ترکیه همچنان از بازارهای خود محافظت می کنند و دسترسی فولاد روسیه به آنها را محدود می کنند. محصولات ارزان قیمت فولاد روسیه بر عملکرد فولادسازان کشورهای واردکننده تاثیر منفی داشت. بنابراین، در ارتباط با عرضه از آسیای جنوب شرقی، واردات فولاد از فدراسیون روسیه تأثیر منفی بر سطح قیمت در بازار چین داشت.امروز، عمده‌ترین ذینفعان تحریم‌ها، چین هستند که پس از وقفه‌ای طولانی، شروع به عرضه اسلب به اروپا کردند و همچنین ترکیه، برزیل و هند که جایگزین عرضه‌های روسیه و اوکراین به اتحادیه اروپا و آمریکا شدند. علاوه بر این، ترکیه و هند از این واقعیت سود بردند که اتحادیه اروپا سهمیه صادرات روسیه را برای عرضه محصولات نورد خود توزیع کرد. محصولات اوکراینی در اتحادیه اروپا با محصولات آسیایی، به ویژه واردات از هند، کره و ژاپن جایگزین شدند.

روسیار، کارگزار تخصصیِ روسیه

همین الان تماس بگیر 28428987-021

سهم روسیه در صنعت فولاد جهان

ذخایر سنگ آهن 32 درصد (57 میلیارد تن) و تولید سالانه آنها در کشور 15 درصد کل جهان است. سهم از صنعت متالورژی در تولید ناخالص داخلی روسیه (تولید ناخالص داخلی) حدود 5٪ است، در تولید صنعتی حدود 18٪ است.
در صادرات – حدود 14٪. حجم تولید متالورژی 1.87 تریلیون روبل (2009) است. سرمایه گذاری در سرمایه ثابت در تولید متالورژی 280 میلیارد روبل (2008) است. متوسط دستمزد در تولید متالورژی تقریباً 65.6 روبل در ماه است.
سهم متالورژی آهنی در حجم تولیدات صنعتی روسیه حدود 10 درصد است. متالورژی آهنی بیش از 1.5 هزار شرکت و سازمان را شامل می شود که 70 درصد آنها شهرساز هستند. تعداد کارکنان  بیش از 660 هزار نفر در سال 2020  بوده است ، روسیه در تولید فولاد (73.4 میلیون تن در سال) در رتبه چهارم جهان قرار گرفت.
همچنین روسیه تا سال 2020 رتبه چهارم جهان (پس از چین ژاپن و کره جنوبی) در صادرات محصولات فولادی (29.5 میلیون) را به خود اختصاص داده است.
در سال 1395 سهم تولید شمش و بیلت ریختگی تولید شده در مبدل و کوره برقی از کل حجم تولید فولاد 97.4 درصد بود. نسبت تولید محصولات نورد نهایی به ذوب فولاد 86.6٪ بوده.
محصولات نورد تخت (بدون پوشش) در کل تولید محصولات نورد نهایی 46.6٪ . سهم ورق سرد از کل تولید محصولات ورق نورد (بدون روکش) 29.1 درصد بوده است.

امروزه در روسیه 3 پایه متالورژی وجود دارد:

1. پایه متالورژی اورال

2. پایه متالورژی مرکزی

3. سیبری

بیش از 80 درصد از حجم تولید صنعتی متالورژی آهنی روسیه به 9 شرکت بزرگ اختصاص دارد:
EvrazHolding (NTMK و ZSMK)، Severstal، Novolipetsk Iron and Steel Works، Magnitogorsk Iron and Steel Works,
شرکت مدیریت Metalloinvest (کارخانه الکترومتالورژی Oskol، فولاد Uralskaya)، Mechel (Izhstal)، لوله متالورژیک
شرکت، شرکت متالورژی متحد، گروه کارخانه نورد لوله چلیابینسک.
ذوب فولاد برای ریخته گری بسیار بالا است، از دهه 1990 که CCM گسترش یافته است، فولاد قبل از آن در داخل ریخته می شد.
شمش ها در سال 2017، 47800 هزار تن فولاد در مبدل، 22000 هزار تن در کوره های برقی و
4575 هزار تن در کوره های باز (شامل 1690 هزار تن در کوره های باز).

محصولات متالورژی آهنی

• تولید فولاد نورد گرم (برای سال 2017) – 48640 هزار تن
• ریل راه آهن – 1289 هزار تن،
• مقاطع سنگین – 1522 هزار تن،
• میلگردهای تقویت کننده – 7247 هزار تن،
• مفتول – 3071 هزار تن،
• ورق های نورد گرم – 5119 هزار تن،
• نورد گرم، ورق و نوار – 13714 هزار تن،
• محصولات لوله – 11603 هزار تن،
• لوله های زیر آب – 3542 هزار تن،
• لوله های جوش داده شده – 7897 هزار تن،
• صادرات شمش – 15141 هزار تن.
• صادرات میله بلند – 4467 هزار تن،
• صادرات محصولات تخت – 4748 هزار تن،
• صادرات لوله – 2156 هزار تن،
• مصارف داخلی فولاد – 44396 هزار تن.

روسیه در تولید نیکل، صادرات نیکل رتبه اول جهان و رتبه دوم در تولید آلومینیوم (پس از چین) و محصولات نورد تیتانیوم جهان قرار دارد.

صادرات محصولات فولادی روسیه

محصولات فولادی روسیه برای خریداران حساس به تحریم‌های غرب «سمی» شدند و صادرکنندگان بخشی از بازارهای سنتی خود را از دست دادند. اما در عین حال، این امر منجر به این شد که محصولات فولادی منشأ روسیه قیمت کمتری نسبت به مواد منشاء دیگر داشته باشند و جذابیت بیشتری داشته باشند. به گفته وزارت صنعت و تجارت روسیه، تحریم ها بر صادرات 3.9 میلیون تن محصولات فولادی نهایی، 700 هزار تن محصولات نیمه تمام فولادی و 200 هزار تن لوله تأثیر گذاشته است.

این روند نشان داد که صادرات کلاف نورد گرم، که به طور سنتی رایج ترین محصول صادراتی فولاد نهایی از روسیه است، در سال 2022 به حدود 3.5 میلیون تن رسید. طبق آمار بین المللی فولاد، این کاهش نسبت به 6.5 میلیون تن صادرات در سال 2021 بود.

مؤسسه آماری ترکیه (TUIK) اعلام کرد واردات به ترکیه، بزرگترین واردکننده محصولات فولادی تخت از روسیه، به 1.2 میلیون تن کاهش یافته است، در حالی که در سال 2021، 1.9 میلیون تن بود.

یکی از تاجران مستقر در ترکیه گفت: «HRC ارزان از آسیا در ترکیه در دسترس قرار گرفت، و روس‌ها برای رقابت با آنها مشکل داشتند. علاوه بر این، خریداران از صادرکنندگان تحریم شده روسیه انتظار قیمت هایی را داشتند که حتی کمتر از صادرات آسیایی بود.

میانگین سالانه ارزیابی قیمت‌های Fastmarkets برای کلاف نورد گرم فولاد، صادرات، fob دریای سیاه، CIS، 704.18 دلار در هر تن در سال 2022 بود که 19.01 درصد از 869.47 دلار در هر تن در سال 2021 کاهش داشت.

جهت کسب اطلاعات بیشتر ویا اخذ ویزا و اقامت روسیه با مشاوران روسیار تماس حاصل نمایید 28428987-021

روسیار، متخصصِ روسیه