پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، اوکراین و روسیه همچنان روابط نزدیک خود را حفظ کردند. در سال ۱۹۹۴، اوکراین موافقت کرد که زرادخانه هسته‌ای خود را کنار بگذارد و تفاهم‌نامه بوداپست در مورد تضمین‌های امنیتی را، مشروط بر اینکه روسیه، بریتانیا و ایالات متحده در برابر تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی اوکراین تضمین کنند که از این کشور دفاع خواهند کرد، امضا کرد. پنج سال بعد، روسیه به‌عنوان یکی از امضاکنندگان منشور امنیت اروپا، در آن «حق ذاتی هر یک از کشورهای شرکت کننده برای آزادی انتخاب یا مناسبات امنیتی خود، از جمله توافق‌ها و تعهدها»، را دوباره تأیید کرد.
اوکراین علیرغم اینکه از سال ۱۹۹۱ به‌عنوان یک کشور مستقل به‌رسمیت شناخته شده بود، به‌عنوان یک جمهوری تشکیل‌دهنده اتحاد جماهیر شوروی سابق، توسط رهبری روسیه به‌عنوان بخشی از حوزه نفوذ آن تلقی می‌شد. در سال ۲۰۰۸، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، علیه پیوستن احتمالی اوکراین به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) سخنرانی کرد.
در سال ۲۰۰۹، یولیان چیفو، تحلیلگر رومانیایی و همکارانش اظهار داشتند که روسیه نسخه به‌روز شده دکترین برژنف را در رابطه با اوکراین دنبال می‌کند، که بر پایه آن حاکمیت اوکراین نمی‌تواند بزرگتر از حاکمیت کشورهای عضو پیمان ورشو پیش از فروپاشی حوزه نفوذ شوروی در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ باشد. این دیدگاه بر این فرض بنا شده‌است که اقدامات روسیه برای آرام کردن غرب در اوایل دهه ۱۹۹۰ باید با واکنش متقابل غرب، بدون گسترش ناتو در امتداد مرز روسیه همراه می‌شد.
پس از هفته‌ها اعتراض در غالب جنبش یورومیدان (انقلاب نارنجی اوکراین) (۲۰۱۳–۲۰۱۴)، ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور هوادار روسیه و رهبران مخالف پارلمانی اوکراین در ۲۱ فوریه ۲۰۱۴ توافقنامه‌ای را امضا کردند که خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام بود. روز بعد، یانوکوویچ پیش از رای‌گیری استیضاح از کی‌یف گریخت که باعث سلب اختیارات او به‌عنوان رئیس‌جمهور شد. رهبران مناطق شرقی روس‌زبان اوکراین همچنان وفاداری خود را به یانوکوویچ اعلام کردند، که باعث رخ دادن ناآرامی‌هایی از طرف هواداران روسیه در سال ۲۰۱۴ در اوکراین شد. این ناآرامی‌ها با الحاق کریمه به روسیه در مارس ۲۰۱۴ و جنگ در دونباس، که در آوریل ۲۰۱۴ با ایجاد جمهوری خلق دونتسک و لوهانسک توسط روسیه آغاز شد، دنبال شد.
در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۰، رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، استراتژی جدید امنیت ملی اوکراین را «که گسترش مشارکت متمایز با ناتو را با هدف عضویت در ناتو فراهم می‌کند»، تصویب کرد در ۲۴ مارس ۲۰۲۱، زلنسکی فرمان شماره ۱۱۷/۲۰۲۱ را امضا کرد که “استراتژی خلع اشغال و ادغام مجدد سرزمین‌های موقتاً اشغال شده جمهوری خودمختار کریمه و شهر سواستوپل ” را تصویب کرد.
در ژوئیه ۲۰۲۱، پوتین مقاله‌ای با عنوان «وحدت تاریخی روس‌ها و اوکراینی‌ها» منتشر کرد که در آن دوباره دیدگاه خود را مبنی‌بر اینکه روس‌ها و اوکراینی‌ها «یک ملت» هستند، تکرار کرد. تیموتی اسنایدر، تاریخ‌شناس آمریکایی، عقاید پوتین را امپریالیسم توصیف کرد.ادوارد لوکاس روزنامه‌نگار بریتانیایی آن را بازبینی تاریخی توصیف کرد. ناظران دیگر خاطرنشان کرده‌اند که رئیس‌جمهور روسیه دیدگاهی تحریف شده از اوکراین نوین و تاریخ آن دارد.
جنگ اوکراین
در ۲۱ فوریه ۲۰۲۲، روسیه به‌طور رسمی جمهوری خلق دونتسک و جمهوری خلق لوهانسک، دو کشور خودخوانده در منطقه دونباس در شرق اوکراین را به‌رسمیت شناخت و نیروهای خود را به این مناطق اعزام کرد. روز بعد، شورای فدراسیون روسیه به‌اتفاق آرا به پوتین مجوز استفاده از نیروی نظامی در خارج از مرزهای روسیه را صادر کرد. در ۲۴ فوریه، پوتین از آغاز یک عملیات نظامی ویژه در شرق اوکراین خبر داد. و بعد، شلیک موشک به مناطقی در سراسر اوکراین، از جمله پایتخت، کی‌یف شروع شد. سرویس مرزی اوکراین اعلام کرد پست‌های مرزی این کشور با روسیه و بلاروس مورد حمله قرار گرفتند. دو ساعت بعد، نیروی زمینی روسیه وارد اوکراین شد. پاسخ ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین به این حمله، اعلام حکومت نظامی، قطع روابط دیپلماتیک با روسیه و دستور بسیج عمومی بود. عملیات نظامی روسیه از شرق اوکراین، جنوب بلاروس (متحد روسیه) و شبه‌جزیرهٔ کریمه انجام گرفت. پس از این تهاجم بسیاری از مردم اوکراین به سمت مرزهای همسایگان غربی اوکراین به‌ویژه لهستان گریختند. رئیس‌جمهور اوکراین از مردان ۱۸ تا ۶۰ سال خواست برای کشورشان با روسیه بجنگند.
این تهاجم با محکومیت گسترده بین‌المللی، از جمله تحریم‌های جدید علیه روسیه، که باعث بحران مالی در روسیه شده‌است، رو به رو شد. بیش از ۲ میلیون اوکراینی از خانه‌های خود گریخته و به کشورهای دیگر پناهنده شده‌اند و این امر تبدیل به بحران پناهجویان اوکراینی شده‌است. اعتراضات در روسیه با دستگیری‌های دسته جمعی مواجه شد و دولت روسیه به‌طور قابل توجهی سرکوب رسانه‌های مستقل را افزایش داد.بسیاری از شرکت‌ها روسیه و بلاروس را تحریم کردند. کشورهای مختلف کمک‌های بشردوستانه و نظامی به اوکراین ارسال کردند. پوتین با استناد به تحریم‌های جدید و «بیانیه‌های تهاجمی»، نیروهای هسته‌ای روسیه را در حالت آماده باش قرار داد و با افزایش ترس از جنگ هسته‌ای، تنش‌ها را بین غرب و روسیه افزایش داد.
واکنش ایران و چین
ایران: وزارت امور خارجه ایران ریشهٔ جنگ را در اقدامات تحریک‌آمیز ناتو دانست، و آتش‌بس با تمرکز به یک راه‌حل سیاسی و دمکراتیک را ضروری دانست. رئیس‌جمهور ایران در تماس تلفنی با پوتین از او در برابر تضمین خواستن در خصوص توقف گسترش ناتو حمایت کرد.
چین: شی جین پینگ رهبر عالی‌مقام، رئیس‌جمهور دبیرکل حزب کمونیست چین در ۲۵ فوریه با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه گفتگو کرد، و گفت چین از این که روسیه و اوکراین از طریق مذاکره مسئله را حل کنند حمایت می‌کند. رئیس‌جمهور پوتین به پینگ گفت «روسیه علاقمند به انجام مذاکرات در سطح بالا با اوکراین است.» ژانگ جون سفیر چین در سازمان ملل گفت «ما معتقدیم همه کشورها باید مناقشات بین‌المللی را از شیوه‌های صلح‌آمیز همراستا با مقاصد و اصول منشور ملل متحد حل کنند.» دولت چین در ۲۴ فوریه اعلام کرد این مناقشه یک تهاجم نبوده و آمریکا را بابت تحریک جنگ سرزنش کرد. آسوشیتد پرس گزارش کرد چین واردات گندم روسی را افزایش خواهد داد، که عملاً تحریم‌های غرب علیه روسیه را سبک خواهد کرد.
امید واریم اطلاعات کافی درباره جنگ اوکراین را در اختیار شما گزاشته باشیم، جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره روسیه با مشاوران روسیار تماس حاصل نمایید
تلفن مشاوره رایگان 28428987-021
روسیار، متخصصِ روسیه